Metaverse là gì? Những điều cần biết về vũ trụ ảo metaverse

Chúng ta đã nghe nhiều người nói như Mark Zuckerberg, CEO của Facebook hay Satya Nadella, CEO của Microsoft, nói về Metaverse. Họ nói rằng metaverse là tương lai của internet, tương lai của loài người. Vậy Metaverse chính xác là gi?

Hãy cùng Cohost tìm hiểu về Metaverse nhé!

1. Metaverse là gì?

Metaverse được cấu thành bởi 2 phần: Meta và Verse trong đó:

• Meta: Meta là một tiền tố dùng để miêu tả những thứ vượt trội hơn, toàn diện hơn
• Verse: Verse là cách viết ngắn gọn của Universe - vũ trụ

Như vậy Metaverse dùng để nói về những vũ trụ toàn diện hơn, vượt trội hơn so với vũ trụ mà chúng ta đang sống. Metaverse còn được gọi là vũ trụ ảo. 

Vũ trụ ảo là mạng lưới tích hợp của các thế giới 3D ảo. Chúng ta có thể truy cập vào những thế giới này thông qua bộ headset thực tế ảo (VR). Người dùng sẽ điều hướng trong metaverse bằng cách chuyển động mắt, bộ điều khiển phản hồi hoặc đọc các câu lệnh. Bộ headset sẽ khiến người dùng đắm chìm, từ đó họ cảm thấy được sự hiện diện của mình. Điều này là nhờ có những cảm giác về giác quan giống y như thật, như đang ở trong một vũ trụ ảo. 

Metaverse được rất nhiều ông lớn công nghệ quan tâm. Có lẽ chỉ vài năm nữa thôi, metaverse sẽ được sử dụng và chấp nhận rộng rãi. Công ty Facebook đã đổi tên thành Meta, một lời khẳng định, cam kết rằng công ty này sẽ theo đuổi metaverse lâu dài. Cùng với Facebook, nhiều công ty công nghệ cũng đang đổ nhiều tiền bạc và nhân lực để phát triển metaverse. 

2. Nguồn gốc phát triển của metaverse

Nguồn gốc 

Trong cuốn sách Snow Crash của Stephenson, con người sử dụng Virtual Reality - thực tế ảo và Digital Avatar để khám phá, đắm chìm vào một thế giới kỹ thuật số. Trong thế giới này, các nhân vật có thể dạo phố, công viên giải trí…Những sự kiện xảy ra trong metaverse đôi khi có thể ảnh hưởng đến thế giới thực trong cuốn tiểu thuyết này. 

Metaverse đóng vai trò như một lối thoát khỏi hiện thực tăm tối mà các nhân vật đang đối mặt. 

Những bước phát triển đầu tiên 

Không rõ VR xuất hiện vào thời điểm nào nhưng có vẻ là vào thập niên 50,60 của thế kỷ trước. Morton Heilig, một nhà làm phim, đã viết về một trải nghiệm đi xem kịch mà trong đó người xem có thể tham gia vào những hoạt động đang diễn ra trên sân khấu. Vào năm 1962, ông ấy đã xây dựng một mô hình thử cho ý tưởng này của mình.

Bộ headset VR đầu tiên được Ivan Sutherland tạo ra vào năm 1968. Bộ thiết bị gắn trên đầu này khá nặng và được treo lên trần nhà để thuận lợi cho việc sử dụng. 

Cụm từ “thực tế ảo” bắt đầu phổ biến hơn vào những năm 80, đến những năm 90, việc mua bán thương mại các bộ headset VR trở nên thịnh hành. Tuy nhiên, sự hứng thú của mọi người không kéo dài lâu, phải đến tận những năm 2010 khi Oculus Rift được phát hành thì VR mới được quan tâm trở lại. Kể từ đó, những thiết bị VR được đầu tư phát triển và được sử dụng nhiều trong video game hay được ứng dụng vào du lịch ảo.

Ý tưởng mới

Trong nhiều thập kỷ, có nhiều ý tưởng có thể được xem là metaverse. 

‘Cyberspace’ là một cụm từ xuất hiện vào năm 1982. Nó chỉ một thế giới ảo trên máy tính, một thế giới khác xa thế giới thực. Thế giới này chỉ tập trung vào sự giao tiếp thông qua mạng máy tính. Có thể nói, đây là khái niệm cơ bản nhất của metaverse. Cyberspace đem đến ý tưởng các hoạt động online sẽ được thực hiện trong một môi trường hoàn toàn tách biệt với thế giới thực. 

Vào năm 2000, Gartner mô tả sự kết hợp giữa thế giới ảo và thế giới thực, gọi là Supranet. Đối với lịch sử phát triển của metaverse, ý tưởng này một lần nữa đem đến hình ảnh về một metaverse toàn diện và cách metaverse có thể sẽ tương tác với thế giới thực. 

Phát triển nhờ ngành công nghiệp game

Second Life, video game phát hành vào năm 2003, được xem là metaverse đầu tiên trong lịch sử metaverse. Trong tựa game này, mỗi người chơi sẽ được đại diện bởi một avatar. Họ có thể xây dựng cuộc sống thứ hai, một cuộc sống số cho mình trong thế giới ảo. 

Bên cạnh Second Life, Roblox cũng là một tựa game góp phần phát triển metaverse. Công ty phát triển Roblox đang lên kế hoạch xây dựng metaverse của riêng mình.

Những tựa game MMORPG - trò chơi nhập vai trực tuyến nhiều người chơi là ví dụ của metaverse trong game. Trong game, người chơi sẽ tương tác với nhau và khám phá một thế giới ảo. 

Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý một điều rằng: Metaverse trong những trò chơi kể trên không giống với khái niệm metaverse trở nên phổ biến nhờ CEO Facebook, khái niệm đang được nhiều người sử dụng để miêu tả metaverse. 

Facebook Metaverse

Với chúng ta, sự kiện nổi bật nhất về metaverse là khi Mark Zuckerberg đổi tên công ty thành Meta. Nhưng thực ra CEO Meta - tiền thân là Facebook và công ty này đã bắt đầu quan tâm và đầu tư vào metaverse từ năm 2014. Vào thời điểm này, Facebook đã mua lại Oculus - một công ty về lĩnh vực VR. 

Ảnh hưởng của COVID 

COVID đã góp phần thúc đẩy sự phát triển của metaverse. Các cửa hàng đóng cửa, người dân không thể ra ngoài và tương tác trực tiếp với nhau, nhu cầu cho một không gian ảo để thực hiện những hoạt động này trở nên cấp thiết hơn bao giờ.

Những yếu tố khác ảnh hưởng đến sự phát triển của metaverse còn là sự phổ biến của online shopping. Với metaverse, sự thuận tiện khi mua sắm online có thể kế hợp với niềm vui thích khi ghé thăm các cửa hàng, xem hàng và tương tác với nhau khi mua hàng nhờ có công nghệ thực tế ảo. 

Meta

Năm 2021, Facebook đổi tên thành Meta. Lý do đằng sau việc đổi tên này là công ty này hướng tới trở thành nhà tiên phong trong lĩnh vực metaverse. Kể từ sau sự kiện này, metaverse trở thành “buzz word”, được nhiều người quan tâm, tìm hiểu. 

Ngày nay 

Ngày nay, metaverse theo cách hiểu của đa số mọi người là một thế giới ảo. Nhưng thực chất, metaverse vẫn chưa hiện hữu rõ ràng đến vậy. Có rất nhiều yếu tố còn khá mơ hồ, trong đó bao gồm nhu cầu chung cho metaverse. Liệu mọi người có thực sự cần một công nghệ như vậy không? 

Tuy nhiên, các công ty công nghệ lớn đều đang đổ rất nhiều nguồn lực để phát triển metaverse. 

3. Tiềm năng phát triển của Metaverse 

Eric Hazan, tác giả của báo cáo “Value Creation in the Metaverse”, cho rằng metaverse sẽ đem lại nhiều giá trị kinh tế. Khách hàng sẵn sàng sử dụng các công nghệ mới, các công ty thì đầu tư mạnh mẽ vào metaverse, các nhãn hàng thử nghiệm metaverse đều nhận được những phản hồi tích cực.

Dự đoán rằng đến năm 2030, metaverse có thể tạo ra 5 nghìn tỷ, tương đương với nền kinh tế của Nhật Bản. Đây cũng là một thị trường rất tiềm năng cho các startup. 

Về sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, metaverse đem đến một cơ hội mới để cung cấp các dịch vụ công như giáo dục, y tế, tạo ra công việc mới và quy hoạch các không gian công cộng. Những điều này đang thực sự xảy ra. Ví dụ như chính quyền Seoul lên kế hoạch dành ít nhất 32 triệu đô cho hệ sinh thái metaverse để cải thiện các dịch vụ của thành phố, đồng thời cũng để lên kế hoạch, quản lý và hỗ trợ du lịch ảo. 

Thách thức lớn nhất là vấn đề nhân lực, đảm bảo nhân lực cho các dịch vụ công có đủ kiến thức, kỹ năng để có thể hiện thức hóa những tiềm năng này. 

Những nguy hiểm của metaverse 

Một trong những nguy hiểm của metaverse đó là việc người dùng có thể nghiện metaverse, sử dụng các thiết bị VR/AR 24/7, giống như trường hợp một số người đã nghiện internet. Điều này khiến họ tách biệt với thế giới thực 

Metaverse có khả năng tạo ra cảm giác buồn bã về cuộc sống thực. Con người ta sẽ dành nhiều thời gian hơn trong metaverse, trốn tránh những công việc trong thế giới thực. 

Dù vậy, an toàn mạng mới là vấn đề lớn nhất. Chúng ta đã thấy nhiều sự kiện liên quan đến bảo mật trên các nền tảng MXH và làm việc online trong thời kỳ COVID. Với metaverse, đây vẫn sẽ là một vấn đề, thậm chí số vụ việc còn có thể tăng cao hơn vì metaverse. 

Cuối cùng, phần cứng phục vụ cho metaverse có thể khiến mọi người cảm thấy phiền. Đeo những bộ headset VR khiến người dùng cảm thấy không thoải mái. Về lâu dài, những chiếc kính này còn có thể gây ra những vấn đề về sức khỏe. Để tránh được những vấn đề này, các thiết bị sử dụng cho metaverse cần phải nhỏ gọn. 

Doanh nghiệp cũng gặp không ít rủi ro khi kinh doanh trong metaverse. Để thành công, các công ty trước hết cần biết cách bảo vệ mình khỏi những rủi ro kinh doanh trong vũ trụ ảo.

4. Cần chuẩn bị gì khi Metaverse đến? 

Trước mắt

• Tăng tốc: Nhiều công ty, kể cả công ty công nghệ, cũng không quen thuộc với công nghệ metaverse đang phát triển từng ngày. Vì vậy họ thiếu kỹ năng và các quy trình làm việc tiêu chuẩn. Hãy thành lập một team chịu trách nhiệm việc tìm tòi về metaverse, metaverse có thể giúp gì cho công ty mình và theo dõi các trend metaverse. 

• Phát triển chiến lược: Tìm ra những khe hở trong các cơ hội gần và cơ hội trong tương lai xa từ metaverse, từ đó, xây dựng những giải pháp nền tảng. Ví dụ, thuê những nhân viên có sẵn kiến thức về Metaverse. Một số công ty đã vội vàng phát triển Metaverse mà chưa có chiến lược đúng đắn, ví dụ như kế hoạch Tinderverse của Tinder.
• Thử nghiệm: Hãy chọn ra một vài cơ hội sẵn có trong metaverse hiện tại và thử nghiệm với nó. Một số cơ hội với rủi ro thấp là bán phiên bản số của các sản phẩm vật lý, các tour du lịch ảo hay ra mắt các bộ sưu tập NFT để quảng bá thương hiệu và kết nối với khách hàng. 

Lâu dài 

• Tập trung vào niềm tin: Các công ty nên quan tâm đến vấn đề bảo mật. Để xây dựng niềm tin với khách hàng, đối tác, hãy nói rõ họ có thể mong đợi gì từ sản phẩm metaverse của bạn và cách bạn phòng tránh các rủi ro. 
• Điều chỉnh năng lực cốt lõi: Bạn có thể sẽ cần phải nâng cao trình độ nhân lực hoặc thuê nhân lực mới để loại bỏ lỗ hổng kỹ năng. Hơn nữa, vì metaverse luôn thay đổi, bạn cần tìm ra điểm khiến sản phẩm của bạn khác biệt so với đối thủ. 
• Nhất quán giữa trải nghiệm trực tiếp và metaverse: Nếu bạn có kế hoạch sử dụng metaverse, bạn cần tạo ra một trải nghiệm nhất quán giữa các sản phẩm vật lý và phiên bản số hay metaverse. 

Qua bài viết trên, Cohost hy vọng đã cho bạn cái nhìn tổng quan về metaverse- vũ trụ ảo. Nhìn chung, Metaverse rất có tiềm năng phát triển và đang nhận được nhiều sự chú ý. Liệu metaverse thực sự có thay đổi cuộc sống con người không, thời gian sẽ trả lời. Cảm ơn bạn đã đón đọc bài viết.